Με ισχυρή κεφαλαιακή «δύναμη πυρός», μέσω του αποθεματικού της, που υπερβαίνει το 1,5 δις. ευρώ, η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του έτους την χορήγηση σε νέα ζευγάρια άτοκων στεγαστικών δανείων για την αγορά ή την επισκευή πρώτης κατοικίας καθώς και την επιδότηση ενοικίου.
Αμέσως μετά, κι εφόσον οι γενικότερες συνθήκες της οικονομίας το επιτρέψουν, η ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) θα επιδιώξει τη δημιουργία μιας δεξαμενής ακινήτων τα οποία θα μπορούσαν να παραχωρηθούν σε νέους εργαζόμενους και άνεργους με χαμηλό ενοίκιο, ώστε σταδιακά σε βάθος ετών να αποκτήσουν δικό τους ακίνητο (rent-to-own).
Αυτή τη στιγμή, η ΔΥΠΑ στη διάθεσή της έχει μόνο 170 ακίνητα, η πλειοψηφία των οποίων χρίζουν ανακαίνισης για την αξιοποίησή τους. Επιδίωξη της διοίκησης της ΔΥΠΑ είναι να προχωρήσει σε ανέγερση κοινωνικών κατοικιών, σε ανακατασκευή ή ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων για χρήση κοινωνικής κατοικίας και σε μεταβίβαση ακινήτων με το σύστημα της αντιπαροχής ή της εκμίσθωσης.
Οι βασικές επιλογές
Στόχος του προγράμματος είναι να αποκτήσουν φθηνή στέγη οι νέοι εργαζόμενοι όλων των κατηγοριών και θα βασιστεί κατά ένα μέρος σε επιδοτούμενα προγράμματα του παλιού ΟΕΚ που είχαν απήχηση (π.χ., δάνειο για αγορά με επιδοτούμενο επιτόκιο), ενώ η κεντρική φιλοσοφία θα είναι παρόμοια με τα στεγαστικά προγράμματα άλλων ευρωπαϊκών κρατών (Ισπανίας, Πορτογαλίας κ.ά.), όπου τα νέα ζευγάρια έχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για την απόκτηση στέγης με ευνοϊκούς όρους.
Σύμφωνα με το σχεδιαζόμενο στεγαστικό πρόγραμμα, οι βασικές επιλογές που εξετάζονται για την απόκτηση φθηνής στέγης από νέα ζευγάρια είναι:
Επιδότηση επιτοκίου για επισκευή πρώτης κατοικίας.
- Επιδότηση ενοικίου με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Εξετάζεται να αφορά και σπίτια φοιτητών.
- Μακροχρόνια μίσθωση και αγορά σπιτιού στη συνέχεια με έκπτωση τιμής ίσης με τα καταβαλλόμενα ενοίκια (rent to own).
- Ανέγερση οικιστικών συγκροτημάτων με σύμπραξη ΟΑΕΔ-ιδιωτών και διαμοιρασμό των σπιτιών στη συνέχεια κατά 50% στους ιδιώτες για πώληση και 50% στον ΟΑΕΔ για εκχώρηση σε νέα ζευγάρια.
Οι όροι και τα κριτήρια
Οι όροι επιδότησης και ενίσχυσης θα είναι πιο ευνοϊκοί όταν εργάζονται και οι δύο, ενώ για ειδικές κατηγορίες (ζευγάρι με έναν εργαζόμενο ή κανέναν εργαζόμενο) θα ληφθεί μέριμνα ακόμη και για απευθείας οικονομική επιδότηση για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών.
Οι ενισχύσεις – επιδοτήσεις θα καταβάλλονται με εισοδηματικά – κοινωνικά κριτήρια και εξετάζεται να είναι κλιμακούμενες, δηλαδή υψηλή επιδότηση για χαμηλό εισόδημα και μειούμενη σταδιακά όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα των ζευγαριών.
Για παράδειγμα, ζευγάρι με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ και τέκνα μπορεί και να επιδοτείται ως και 50% αν μένει στο νοίκι, ενώ με εισόδημα 17.000 ευρώ η επιδότηση θα είναι χαμηλότερη. Σημειώνεται πως η επιδότηση ενοικίου που καταβάλλεται σήμερα από τον ΟΠΕΚΑ και φτάνει στα 210 ευρώ καλύπτει όσους έχουν εισόδημα ως 7.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και μέχρι τις 21.000 ευρώ. Για το στεγαστικό πρόγραμμα που σχεδιάζεται θα ενισχύονται και ζευγάρια με παρόμοια ή και μεγαλύτερα εισοδήματα.
Μπούσουλας οι δράσεις του πρώην ΟΕΚ
Υπενθυμίζεται ότι στο παρελθόν ο πρώην Ο.Ε.Κ. επιδοτούσε το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων που χορηγούν οι τράπεζες σε δικαιούχους του, παράλληλα και πέραν της επιδότησης του Δημοσίου. Τα δάνεια είναι 15ετούς διάρκειας, η επιδότηση του Δημοσίου χορηγείται για τα 7,5 χρόνια και του Ο.Ε.Κ. για τα 9 πρώτα χρόνια.
Παράλληλα ο πρώην ΟΕΚ χορηγούσε άτοκα δάνεια από κεφάλαιά του για αποπεράτωση υπάρχουσας κατοικίας. Το ποσό ήταν 25.000 ευρώ για εγγάμους και αγάμους και προσαυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί. Τα δάνεια αποπεράτωσης υπάρχουσας κατοικίας εξοφλούνται σε 15 χρόνια σε άτοκες εξαμηνιαίες δόσεις. Παρέχεται περίοδος χάριτος ενός έτους, η οποία θα αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της δανειακής σύμβασης. Σε περίπτωση που δεν εξοφληθεί εμπρόθεσμα η δόση, ο δικαιούχος πληρώνει τον νόμιμο τόκο υπερημερίας.
Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι οι παραπάνω πολιτικές αναμένεται να αποτελέσουν την βάση πάνω στην οποία θα στηριχθούν κα τα νέα προγράμματα.
Σε ότι αφορά το Rent to own, πρόκειται για μια συμφωνία ενοικίασης, στην οποία νοικιάζεις ένα σπίτι για ορισμένο χρονικό διάστημα, με δυνατότητα αγοράς πριν από τη λήξη της μίσθωσης. Οι συμφωνίες ενοικίασης αποτελούνται από δύο μέρη: το πρώτο μέρος θα αφορά την τυπική σύμβαση μίσθωσης και το δεύτερο την αγορά του ακινήτου.
