Η ψυχοπάθεια (ψυχή + πάσχω) είναι μια ψυχική νόσος που δεν αποτελεί ψυχολογικό πρόβλημα. Είναι «μια διαταραχή της προσωπικότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από ρηχά συναισθήματα (ιδίως μειωμένη αίσθηση του φόβου), ανοχή στο στρες, έλλειψη ενσυναίσθησης, ψυχρή αντιμετώπιση των πάντων χωρίς αίσθηση ενοχής, εγωκεντρισμό, ανευθυνότητα, παρορμητικότητα και αντικοινωνικές συμπεριφορές».
Η λέξη «ψυχοπάθεια» μπορεί να τρομάζει πολλούς ανθρώπους γιατί την συνδέουν με λέξεις όπως έγκλημα, φόνος, βία. Όμως ο ψυχοπαθής δεν είναι απαραίτητα δολοφόνος ή εγκληματίας αλλά μπορούμε να τον συναντήσουμε ακόμη και ως έναν πολύ πετυχημένο επαγγελματία ο οποίος, όμως, θα είναι συναισθηματικά ανάπηρος. Οι ψυχοπαθείς δεν αγαπούν, δεν συμπαθούν και δεν αναπτύσσουν αισθήματα για κανέναν άλλον παρά μόνο για τον εαυτό τους.
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) κάποιος με τον τύπο της ψυχοπαθητικής προσωπικότητας ορίζεται ως το άτομο που έχει μια μεγαλεπήβολη ιδέα για τον εαυτό του και μια ιδιαίτερη ικανότητα να χειραγωγεί ανθρώπους. Η διάγνωση όμως αυτή δεν είναι σχεδόν ποτέ τόσο απλή. Κοινό στοιχείο ανάμεσα στα άτομα με ψυχοπαθητική προσωπικότητα είναι το γεγονός ότι είναι επιτυχημένοι στην καριέρα τους. Μπορεί να τους συναντήσουμε ή να τους εντοπίσουμε σε ηγετικές θέσεις, λόγω της σκληρότητας και της απουσίας φόβου που τους διακρίνει. Είναι πολύ καλοί στο να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις, αλλά όχι τόσο καλοί σε επαγγέλματα που απαιτούν κατανόηση και φροντίδα προς τους άλλους, όπως τα εκπαιδευτικά επαγγέλματα ή τα επαγγέλματα που παρέχουν θεραπείες.
Στο βιβλίο του «Η Σοφία των Ψυχοπαθών: τι μπορούν να μας διδάξουν για την επιτυχία» ο ψυχολόγος Kevin Dutton, ο οποίος ειδικεύεται στη μελέτη της κοινωνικής επιρροής, αναφέρει ένα κατάλογο με τα δέκα επαγγέλματα που συναντάμε τα περισσότερα άτομα με ψυχοπαθητικό τύπο προσωπικότητας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι αλήθεια ότι υπάρχουν ορισμένα επαγγέλματα που προσελκύουν ψυχοπαθείς περισσότερο από άλλα. Σε έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία Statista για λογαριασμό του βρετανικού Independent, κατέληξε σε ένα κατάλογο με επίσης με 10 επαγγέλματα, όπου είναι πιο πιθανό να βρει κανείς ένα άτομο με ψυχοπαθητικό τύπο προσωπικότητας.
1. Εκτελεστικός διευθυντής CEO (Chief Executive Officer)
Επειδή οι ψυχοπαθητικοί είναι ανθεκτικοί στο χάος, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διατηρούν την ψυχραιμία τους σε αγχώδεις καταστάσεις και προκειμένου να αναδειχθούν οι ίδιοι προκαλούν συνθήκες πανικού στους άλλους.
2. Δικηγόρος
Τα χαρακτηριστικά των ψυχοπαθών όπως η αυτοκυριαρχία, η ψυχραιμία και η αυτοπεποίθηση αναρτήθηκαν στο blog Psychology Today, τα οποία, όπως αναφέρεται, μπορεί να είναι χρήσιμα για τους δικηγόρους. Ενώ μια αυτοαποκαλούμενη ψυχοπαθής, η συγγραφέας M. E. Thomas, στο βιβλίο της «Confessions of a Sociopath: A Life Spent Hiding In Plain Sight», υποστηρίζει ότι αυτό την βοήθησε να είναι καλύτερη δικηγόρος.
3. Παρουσιαστής στην τηλεόραση ή το ραδιόφωνο
Ορισμένοι ψυχοπαθείς εμφανίζουν ναρκισσισμό, που είναι αναμφισβήτητα χρήσιμος σε μια θέση εργασίας που απαιτεί να είναι κανείς συνεχώς κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας. Ο λόγος για τον οποίο πολλοί ψυχοπαθείς επιλέγουν τη συγκεκριμένη καριέρα μπορεί, ακόμα, να είναι και γιατί η θέση του εκφωνητή ειδήσεων απαιτεί να είναι κανείς ψύχραιμος.
4. Πωλητές
Ένα άτομο που δουλεύει στις πωλήσεις, ίσως εμφανίσει ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά όπως αυτοπροβολή, αδυσώπητη προσπάθεια να κερδίσει όλο και περισσότερα χρήματα και αδυναμία να είναι μέλος ομάδας.
5. Χειρουργοί
Τα αποτελέσματα έρευνας που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Bulletin of the Royal College of Surgeons of England έδειξαν ότι οι χειρούργοι είχαν υψηλό σκορ στην κλίμακα ψυχοπαθητικής προσωπικότητας, πολύ πιο πάνω από τον γενικό πληθυσμό. Πιθανοί λόγοι είναι ότι οι ψυχοπαθητικοί τύποι προσωπικότητας είναι ανθεκτικοί στο άγχος και μπορούν να παραμένουν συγκεντρωμένοι στο έργο τους, ψύχραιμα.
6. Δημοσιογράφοι
Πολύ ωφέλιμα χαρακτηριστικά στη δημοσιογραφία, ειδικά όταν έχει κανείς αυστηρά χρονικά περιθώρια και πηγές από τις οποίες πρέπει να πάρει απαντήσεις, είναι η συγκέντρωση και η απουσία δισταγμών, σύμφωνα με τον Kevin Dutton, Βρετανό ψυχολόγο και συγγραφέα.
7. Αστυνομικοί
Για το επάγγελμα των αστυνομικών, ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η ψυχραιμία. Επιτελούν ένα πολύ επικίνδυνο επάγγελμα, οπότε είναι σημαντικό πλεονέκτημα να είναι κανείς ήρεμος κατά τη διάρκεια κρίσεων.
8. Κληρικοί
Τους λόγους που ψυχοπαθείς μπορεί να επιλέξουν μια καριέρα στη θρησκεία εξηγεί στο blog του Psychology Today ο βετεράνος του FBI, Joe Navarro. Μεταξύ των λόγων αυτών είναι ότι οι θρησκευτικές οργανώσεις μπορεί να προσφέρουν τα μέσα στους ανθρώπους να εκμεταλλευτούν τους πιστούς, ενώ παράλληλα τους δίνουν και «άφεση αμαρτιών» για τις πράξεις τους.
9. Σεφ
Οι περισσότεροι ψυχοπαθείς δεν θέλουν να βλάψουν τους άλλους, οπότε μην αγχώνεστε με το ότι οι σεφ έχουν πρόσβαση σε φωτιά και μαχαίρια. Οι ψυχοπαθητικοί ευημερούν στο χάος, όπου άλλοι άνθρωποι μπορεί να αποτυγχάνουν, κάτι το οποίο θα μπορούσε να είναι ένας από τους λόγους που τα πάνε τόσο καλά σε μια πυρετώδη ζωή στην κουζίνα.
10. Δημόσιοι Υπάλληλοι
Όσον αφορά τους δημόσιους υπαλλήλους, σύμφωνα με τον Kevin Dutton είναι «πολύ καλοί στις περιόδους κρίσεων» και «δεν έχουν αισθήματα για τους άλλους, ούτε ηθικό κώδικά, και συνήθως είναι πολύ έξυπνοι και λογικοί».
Ολοκληρώνοντας, για να δώσουμε την πιο απλή ειδοποιό διαφορά ανάμεσα σε έναν έναν ψυχοπαθή και σε έναν μη ψυχικά ασθενή, θα χρησιμοποιήσουμε μία μόνο λέξη και αυτή είναι η συνέπεια, η οποία δεν υπάρχει ως έννοια στο λεξιλόγιο των ψυχοπαθών. Οι άνθρωποι αυτοί δεν αισθάνονται τύψεις για τις πράξεις τους λόγω του ναρκισσισμού τους, έχουν μία μεγαλοπρεπή αίσθηση αυτοεκτίμησης. Ένας απομονωμένος τρόπος στην ζωής τους, η χειριστικότητα, τα παθολογικά ψέματα, η ανευθυνότητα και η επιπολαιότητα σε συνδυασμό με τα συχνά ξεσπάσματα βίας και οργής είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν τον ορισμό της ψυχοπάθειας. Ένας ψυχοπαθής μπορεί να είναι λειτουργικός στην κοινωνία δίχως στοιχεία επικινδυνότητας, όμως δεν θα μπορέσει ποτέ να είναι συναισθηματικά ασφαλής και αξιόπιστος.
